Πολύτιμες συμβουλές από τον Γέροντα Ιωσήφ, τον Βατοπαιδινό
Ο Γέροντάς μας Ιωσήφ μας προέτρεπε να προετοιμαζόμαστε πάντοτε με κάποιον ιδιαίτερο τρόπο για προσευχή.
Δεν ήθελε να αρχίζουμε αμέσως να λέμε την ευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» η οποιοδήποτε είδος προσευχής χωρίς την ανάλογη προετοιμασία. Μας δίδασκε να μην αφήνουμε ποτέ τον νού μας δίχως κάποια αδολεσχία, μελέτη, θεωρία.
Αλλά να σκεφτόμαστε τις ευεργεσίες του Θεού, την ένσαρκη οικονομία Του, το τι έκανε για εμάς, για το ανθρώπινο γένος και για τον καθένα μας προσωπικά. Να έχουμε συνεχώς στον νού μας τους λόγους του Θεού για τον προαιώνιο σκοπό και προορισμό του ανθρώπου. Να μελετούμε τους λόγους της Αγίας Γραφής. Με την προσοχή στο νόημα χωρίων από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη ο νούς εφοδιάζεται, προετοιμάζεται για εμπνευσμένη προσευχή.
Πολλές φορές η καρδία κατανύσσεται από έναν λόγο της Γραφής, που μπορεί να μελετούμε εμείς νοερώς η να τον αρπάζει ο νούς από τα αναγινωσκόμενα η ψαλλόμενα στην Ακολουθία. Τότε μέσω αυτής της κατανύξεως και νοεράς μελέτης του λόγου του Θεού ο άνθρωπος προσεύχεται ένθερμα και με συναίσθηση.
…
Έναν άλλο βασικό βοηθητικό παράγοντα για την προσευχή, εκτός από την νοερά μελέτη και θεωρία, ο Γέροντας θεωρούσε την αυτομεμψία. Είχε βρεί πολύ καρπό στην αυτομεμψία, στο να μην προσπαθεί δηλαδή κάποιος να δικαιώνει τον εαυτό του, αλλά να τον κατηγορεί για κάθε αστοχία, για κάθε κακή συμπεριφορά, για κάθε παρεξήγηση. Θεωρούσε ότι η αυτομεμψία, η αυτοκατάκριση, η αυτοκαταδίκη αποτελούν τα κύρια στοιχεία, που πρέπει να χαρακτηρίζουν το περιεχόμενο της προσευχής μας προς τον Θεό.
Κατηγορούσε ανελέητα και δίχως όρια τον εαυτό του έως το τέλος της ζωής του, κάτι που για πολλούς μπορεί να θεωρηθεί «σκάνδαλο», όταν διαβάζει τις προσευχές του. Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει συνηθίσει σε τέτοιον τρόπο ζωής, δεν έχει τέτοιο φρόνημα. Θέλει να δικαιώνει πάντοτε τον εαυτό του. Δεν έχει συνηθίσει, αλλά ούτε καν ξέρει να κατακρίνει, να καταδικάζει τον εαυτό του. Έτσι έχει διαμορφωθεί η κοινωνία, ειδικά η σημερινή, ώστε όλοι να ομιλούν για ατομικά δικαιώματα και να θεωρούν αίτιους των κακών τους άλλους, εξαιρώντας τον εαυτό τους και βάζοντάς τον πάνω από κάθε άλλον.
Απόσπασμα από το βιβλίο “ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ κατά τον Γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινό”, Αρχιμ. Εφραίμ Βατοπαιδινός, Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου 2021, σελ. 173-175